Visitate (FAQ?) HOME PAGE link >INDEX >LECTOR >CORPUS !
⬇ Cerca Ctrl + F (find). Modifica file Audio? è possibile (slow/fast! or minimize/download …⬆️)
= archivio n. 26 - BC4-LUCA Prossimo file n. 272
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 0:00
536 Adsensere omnes sceleri. laetatur honore [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 0:+
537 rex puer insueto, quod iam sibi tanta iubere [1]
538 permittant famuli. sceleri delectus Achillas, [1]?
539 perfida qua tellus Casiis excurrit harenis [ ]
540 et vada testantur iunctas Aegyptia Syrtes, [ ]
541 exiguam sociis monstri gladiisque carinam [ ]
542 instruit. o superi, Nilusne et barbara Memphis [ ]?
543 et Pelusiaci tam mollis turba Canopi [ ]
544 hos animos! sic fata premunt civilia mundum? [ ]
545 sic Romana iacent? ullusne in cladibus istis [1]
546 est locus Aegypto, Phariusque admittitur ensis? [ ]
547 hanc certe servate fidem, civilia bella: [ ]
548 cognatas praestate manus externaque monstra [ ]
549 pellite, si meruit tam claro nomine Magnus [ ]
550 Caesaris esse nefas. tanti, Ptolemaee, ruinam [ ]
551 nominis haut metuis caeloque tonante profanas [ ]
552 inseruisse manus, inpure ac semivir, audes? [ ]
553 non domitor mundi nec ter Capitolia curru [ ]
554 invectus regumque potens vindexque senatus [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 0:++
555 victorisque gener: Phario satis esse tyranno [ ]
556 quod poterat, Romanus erat. quid viscera nostra [2]
557 scrutaris gladio? nescis, puer inprobe, nescis, [ ]
558 quo tua sit fortuna loco; iam iure sine ullo [ ]
559 Nili sceptra tenes; cecidit civilibus armis, [ ]
560 qui tibi regna dedit. iam vento vela negarat [ ]
561 Magnus et auxilio remorum infanda petebat [ ]?
562 litora; quem contra non longa vecta biremi [ ]
563 appulerat scelerata manus, Magnoque patere [ ]
564 fingens regna Phari, celsae de puppe carinae [ ]
565 in parvam iubet ire ratem litusque malignum [ ]
566 incusat bimaremque vadis frangentibus aestum, [ ]
567 qui vetet externas terris adpellere classes. [ ]
568 quod nisi fatorum leges intentaque iussu [2]
569 ordinis aeterni miserae vicinia mortis [ ]
570 damnatum leto traherent ad litora Magnum, [1]
571 non ulli comitum sceleris praesagia derant: [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 0:+++
572 quippe fides si pura foret, si regia Magno, [2]
573 sceptrorum auctori, vera pietate pateret, [1]
574 venturum tota Pharium cum classe tyrannum. [ ]
575 sed cedit fatis classemque relinquere iussus [ ]
576 obsequitur, letumque iuvat praeferre timori. [ ]
577 Ibat in hostilem praeceps Cornelia puppem, [ ]
578 hoc magis inpatiens egresso desse marito [ ]
579 quod metuit clades. 'remane, temeraria coniunx, [ ]
580 et tu, nate, precor, longeque e litore casus [1]?
581 expectate meos et in hac cervice tyranni [ ]
582 explorate fidem.' dixit; sed surda vetanti [1]
583 tendebat geminas amens Cornelia palmas: [1]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 4:00
584 'quo sine me, crudelis, abis? iterumne relinquor, [4]
585 Thessalicis summota malis? numquam omine laeto [ ]
586 distrahimur miseri. poteras non flectere puppim, [ ]
587 cum fugeres, alio latebrisque relinquere Lesbi, [ ]
588 omnibus a terris si nos arcere parabas? [ ]
589 an tantum in fluctus placeo comes?' haec ubi frustra [ ]
590 effudit, prima pendet tamen anxia puppe [ ]?
591 attonitoque metu nec quoquam avertere visus [2]?
592 nec Magnum spectare potest. stetit anxia classis [ ]
593 ad ducis eventum, metuens non arma nefasque [ ]
594 sed ne summissis precibus Pompeius adoret [ ]
595 sceptra sua donata manu. transire parantem [2]?
596 Romanus Pharia miles de puppe salutat [ ]
597 Septimius, qui (pro superum pudor!) arma satelles [1]
598 regia gestabat posito deformia pilo, [1]
599 immanis, violentus, atrox nullaque ferarum [ ]
600 mitior in caedes. quis non, Fortuna, putasset [ ]
601 parcere te populis, quod bello haec dextra vacaret, [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 4:+
602 Thessaliaque procul tam noxia tela fugasses? [ ]
603 disponis gladios, ne quo non fiat in orbe, [ ]
604 heu! facinus civile tibi. victoribus ipsis [2]
605 dedecus et numquam superum caritura pudore [ ]
606 fabula: Romanus regi sic paruit ensis, [2]
607 Pellaeusque puer gladio tibi colla recidit, [ ]
608 Magne, tuo. qua posteritas in saecula mittet [ ]?
609 Septimium fama? scelus hoc quo nomine dicent, [1]
610 qui Bruti dixere nefas? iam venerat horae [2]
611 terminus extremae, Phariamque ablatus in alnum [ ]
612 perdiderat iam iura sui. tum stringere ferrum [ ]
613 regia monstra parant. ut vidit comminus ensis, [ ]
614 involvit vultus atque, indignatus apertum [ ]
615 Fortunae praebere, caput; tunc lumina pressit [ ]
616 continuitque animam, ne quas effundere voces [ ]
617 vellet et aeternam fletu corrumpere famam. [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 4:++
618 sed postquam mucrone latus funestus Achillas [ ]
619 perfodit, nullo gemitu consensit ad ictum [ ]
620 respexitque nefas servatque immobile corpus [ ]
621 seque probat moriens atque haec in pectore volvit: [ ]
622 'saecula Romanos numquam tacitura labores [2]
623 attendunt, aevumque sequens speculatur ab omni [ ]
624 orbe ratem Phariamque fidem: nunc consule famae. [ ]
625 fata tibi longae fluxerunt prospera vitae; [ ]
626 ignorant populi, si non in morte probaris, [1]
627 an scieris adversa pati. ne cede pudori [ ]?
628 auctoremque dole fati: quacumque feriris, [1]?
629 crede manum soceri. spargant lacerentque licebit, [ ]
630 sum tamen, o superi, felix, nullique potestas [1]
631 hoc auferre deo. mutantur prospera vita: [ ]?
632 non fit morte miser. videt hanc Cornelia caedem [ ]
633 Pompeiusque meus. tanto patientius, oro, [ ]
634 clude, dolor, gemitus; natus coniunxque peremptum, [ ]
635 si mirantur, amant.' talis custodia Magno [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 8:00
636 mentis erat; ius hoc animi morientis habebat. [1]?
637 At non tam patiens Cornelia cernere saevum, [ ]
638 quam perferre, nefas, miserandis aethera complet [ ]
639 vocibus: 'o coniunx, ego te scelerata peremi. [ ]
640 letiferae tibi causa morae fuit avia Lesbos, [ ]
641 et prior in Nili pervenit litora Caesar; [ ]
642 nam cui ius alii sceleris? sed quisquis in istud [ ]
643 a superis immisse caput vel Caesaris irae [ ]
644 vel tibi prospiciens, nescis, crudelis, ubi ipsa [ ]
645 viscera sint Magni; properas atque ingeris ictus, [ ]
646 qua votum est victo. poenas non morte minores [ ]
647 pendat et ante meum videat caput. haut ego culpa [ ]
648 libera bellorum, quae matrum sola per undas [ ]
649 et per castra comes nullis absterrita fatis, [ ]
650 victum, quod reges etiam timuere, recepi. [ ]
651 hoc merui, coniunx, in tuta puppe relinqui? [ ]?
652 perfide, parcebas? te fata extrema petente [ ]
653 vita digna fui? moriar, nec munere regis. [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 8:+
654 aut mihi praecipitem, nautae, permittite saltum, [ ]
655 aut laqueum collo tortosque aptare rudentis, [ ]
656 aut aliquis Magno dignus comes exigat ensem; [ ]
657 Pompeio praestare potest quod Caesaris armis [2]
658 imputet. o saevi, properantem in fata tenetis? [ ]
659 vivis adhuc, coniunx, et iam Cornelia non est [ ]
660 iuris, Magne, sui: prohibent accersere mortem, [ ]
661 servor victori.' sic fata interque suorum [ ]
662 lapsa manus rapitur trepida fugiente carina. [ ]
663 At Magni cum terga sonent et pectora ferro, [ ]
664 permansisse decus sacrae venerabile formae [ ]
665 iratamque deis faciem, nil ultima mortis [ ]
666 ex habitu vultuque viri mutasse fatentur [1]?
667 qui lacerum videre caput. nam saevus in ipso [2]
668 Septimius sceleris maius scelus invenit actu [ ]
669 ac retegit sacros scisso velamine vultus [ ]?
670 semianimis Magni spirantiaque occupat ora [ ]?
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 8:++
671 collaque in obliquo ponit languentia transtro. [1]
672 tunc nervos venasque secat nodosaque frangit [ ]
673 ossa diu; nondum artis erat caput ense rotare. [ ]
674 at postquam trunco cervix abscisa recessit, [ ]
675 vindicat hoc Pharius dextra gestare satelles. [ ]
676 degener atque operae miles Romane secundae, [ ]
677 Pompeio diro sacrum caput ense recidis, [ ]?
678 ut non ipse feras? o summi fata pudoris! [ ]?
679 impius ut Magnum nosset puer, illa verenda [ ]
680 regibus hirta coma et generosa fronte decora [2]
681 caesaries comprensa manu est, Pharioque veruto, [ ]
682 dum vivunt vultus atque os in murmura pulsant [ ]
683 singultus animae, dum lumina nuda rigescunt, [ ]
684 suffixum caput est, quo numquam bella iubente [ ]
685 pax fuit; hoc leges Campumque et rostra movebat, [ ]
686 hac facie Fortuna tibi Romana placebas. [ ]?
687 nec satis infando fuit hoc vidisse tyranno, [ ]
688 vult sceleris superesse fidem. tunc arte nefanda [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 12:00
689 summota est capiti tabes, raptoque cerebro [1]
690 adsiccata cutis, putrisque effluxit ab alto [ ]
691 umor, et infuso facies solidata veneno est. [ ]?
692 Ultima Lageae stirpis perituraque proles, [u]
693 degener, incestae sceptris cessure sorori, [ ]
694 cum tibi sacrato Macedon servetur in antro [ ]?
695 et regum cineres extructo monte quiescant, [ ]
696 cum Ptolemaeorum manes seriemque pudendam [ ]
697 pyramides claudant insignaque Mausolea, [ ]
698 litora Pompeium feriunt, truncusque vadosis [ ]
699 huc illuc iactatur aquis! adeone molesta [ ]
700 totum cura fuit socero servare cadaver? [ ]
701 hac Fortuna fide Magni tam prospera fata [ ]
702 pertulit, hac illum summo de culmine rerum [ ]?
703 morte petit cladesque omnis exegit in uno [ ]
704 saeva die, quibus inmunes tot praestitit annos [ ]
705 Pompeiusque fuit qui numquam mixta videret [ ]
706 laeta malis, felix nullo turbante deorum [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 12:+
707 et nullo parcente miser; semel impulit illum [ ]
708 dilata Fortuna manu. pulsatur harenis, [2]
709 carpitur in scopulis hausto per vulnera fluctu, [ ]
710 ludibrium pelagi, nullaque manente figura [ ]
711 una nota est Magno capitis iactura revulsi. [ ]
712 Ante tamen Pharias victor quam tangat harenas, [ ]
713 Pompeio raptim tumulum fortuna paravit, [ ]?
714 ne iaceat nullo vel ne meliore sepulchro: [ ]
715 e latebris pavidus decurrit ad aequora Cordus; [ ]
716 quaestor ab Idalio Cinyraeae litore Cypri [ ]
717 infaustus Magni fuerat comes. ille per umbras [ ]
718 ausus ferre gradum victum pietate timorem [ ]
719 conpulit, ut mediis quaesitum corpus in undis [ ]
720 duceret ad terram traheretque in litora Magnum. [ ]
721 lucis maesta parum per densas Cynthia nubes [ ]
722 praebebat; cano sed discolor aequore truncus [1]
723 conspicitur. tenet ille ducem complexibus artis [ ]
724 deripiente mari; tunc victus pondere tanto [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 12:++
725 expectat fluctus pelagoque iuvante cadaver [ ]
726 impellit. postquam sicco iam litore sedit, [ ]
727 incubuit Magno lacrimasque effundit in omne [ ]
728 vulnus et ad superos obscuraque sidera fatur: [ ]
729 'non pretiosa petit cumulato ture sepulchra [2]
730 Pompeius, Fortuna, tuus, non pinguis ad astra [ ]
731 ut ferat e membris eoos fumus odores, [ ]?
732 ut Romana suum gestent pia colla parentem, [ ]
733 praeferat ut veteres feralis pompa triumphos, [ ]
734 ut resonent tristi cantu fora, totus ut ignes [ ]
735 proiectis maerens exercitus ambiat armis. [ ]
736 da vilem Magno plebei funeris arcam, [ ]
737 quae lacerum corpus siccos effundat in ignes; [ ]
738 robora non desint misero nec sordidus ustor. [ ]
739 sit satis, o superi, quod non Cornelia fuso [ ]
740 crine iacet subicique facem complexa maritum [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 16:00
741 imperat, extremo sed abest a munere busti [1]
742 infelix coniunx nec adhuc a litore longe est.' [1]
743 Sic fatus parvos iuvenis procul aspicit ignes [ ]
744 corpus vile suis nullo custode cremantis. [ ]
745 inde rapit flammas semustaque robora membris [ ]
746 subducit. 'quaecumque es' ait 'neglecta nec ulli [ ]
747 cara tuo, sed Pompeio felicior umbra, [ ]
748 quod iam conpositum violat manus hospita bustum, [ ]
749 da veniam; si quid sensus post fata relictum, [ ]
750 cedis et ipsa rogo paterisque haec damna sepulchri, [ ]
751 teque pudet sparsis Pompei manibus uri.' [ ]?
752 sic fatus plenusque sinus ardente favilla [ ]
753 pervolat ad truncum, qui fluctu paene relatus [ ]
754 litore pendebat. summas dimovit harenas [ ]
755 et collecta procul lacerae fragmenta carinae [ ]
756 exigua trepidus posuit scrobe. nobile corpus [ ]
757 robora nulla premunt, nulla strue membra recumbunt; [ ]
758 admotus Magnum, non subditus, accipit ignis. [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 16:+
759 ille sedens iuxta flammas: 'o maxime' dixit [ ]?
760 'ductor et Hesperii maiestas nominis una, [ ]?
761 si tibi iactatu pelagi, si funere nullo [1]?
762 tristior iste rogus, manes animamque potentem [1]
763 officiis averte meis: iniuria fati [ ]?
764 hoc fas esse iubet; ne ponti belua quicquam, [ ]
765 ne fera, ne volucres, ne saevi Caesaris ira [ ]
766 audeat, exiguam, quantum potes, accipe flammam: [ ]
767 Romana succensa manu est. Fortuna recursus [2]
768 si det in Hesperiam, non hac in sede quiescent [ ]
769 tam sacri cineres; sed te Cornelia, Magne, [ ]
770 accipiet nostraque manu transfundet in urnam. [ ]
771 interea parvo signemus litora saxo, [ ]
772 ut nota sit busti; si quis placare peremptum [1]
773 forte volet plenos et reddere mortis honores, [1]
774 inveniat trunci cineres et norit harenas, [ ]
775 ad quas, Magne, tuum referat caput.' haec ubi fatus, [ ]
776 excitat invalidas admoto fomite flammas. [ ]?
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 16:++
777 carpitur et lentum Magnus destillat in ignem [ ]
778 tabe fovens bustum. sed iam percusserat astra [ ]
779 aurorae praemissa dies: ille ordine rupto [ ]
780 funeris attonitus latebras in litore quaerit. [ ]
781 quam metuis, demens, isto pro crimine poenam, [ ]?
782 quo te Fama loquax omnis accepit in annos? [1]
783 condita laudabit Magni socer impius ossa. [ ]
784 i modo securus veniae fassusque sepulchrum [2]
785 posce caput. cogit pietas imponere finem [ ]
786 officio. semusta rapit resolutaque nondum [ ]?
787 ossa satis nervis et inustis plena medullis [ ]
788 aequorea restinguit aqua congestaque in unum [ ]
789 parva clusit humo. tunc, ne levis aura retectos [1]
790 auferret cineres, saxo conpressit harenam, [ ]
791 nautaque ne bustum religato fune moveret, [2]
792 inscripsit sacrum semusto stipite nomen: [ ]
793 'hic situs est Magnus.' placet hoc, Fortuna, sepulchrum [ ]
794 dicere Pompei, quo condi maluit illum, [ ]?
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 20:00
795 quam terra caruisse socer? temeraria dextra, [ ]
796 cur obicis Magno tumulum manesque vagantis [ ]
797 includis? situs est, qua terra extrema refuso [ ]
798 pendet in Oceano: Romanum nomen et omne [ ]?
799 imperium Magno tumuli est modus; obrue saxa [ ]
800 crimine plena deum: si tota est Herculis Oete [ ]
801 et iuga tota vacant Bromio Nyseia, quare [1]
802 unus in Aegypto est Magni lapis? omnia Lagi [ ]
803 rura tenere potest. si nullo caespite nomen [ ]
804 haeserit, erremus populi cinerumque tuorum, [ ]
805 Magne, metu nullas Nili calcemus harenas. [ ]
806 quod si tam sacro dignaris nomine saxum, [ ]
807 adde actus tantos monumentaque maxima rerum, [ ]
808 adde trucis Lepidi motus Alpinaque bella [1]
809 armaque Sertori revocato consule victa [2]?
810 et currus quos egit eques, commercia tuta [2]
811 gentibus et pavidos Cilicas maris; adde subactam [ ]
812 barbariem gentesque vagas et quicquid in euro [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 20:+
813 regnorum boreaque iacet. dic semper ab armis [ ]
814 civilem repetisse togam, ter curribus actis [ ]
815 contentum multos patriae donasse triumphos. [ ]
816 quis capit haec tumulus? surgit miserabile bustum [ ]
817 non ullis plenum titulis, non ordine tanto [ ]
818 fastorum, solitumque legi super alta deorum [ ]
819 culmina et extructos spoliis hostilibus arcus [ ]
820 haut procul est ima Pompei nomen harena [ ]?
821 depressum tumulo, quod non legat advena rectus, [ ]
822 quod nisi monstratum Romanus transeat hospes. [ ]
823 Noxia civili tellus Aegyptia fato, [ ]
824 haut equidem inmerito Cumanae carmine vatis [ ]?
825 cautum, ne Nili Pelusia tangeret ora [ ]?
826 Hesperius miles ripasque aestate tumentis. [ ]
827 quid tibi, saeva, precer pro tanto crimine, tellus? [ ]
828 vertat aquas Nilus, quo nascitur, orbe retentus, [ ]
829 et steriles egeant hibernis imbribus agri, [ ]
830 totaque in Aethiopum putres solvaris harenas. [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 20:++
831 nos in templa tuam Romana accepimus Isim [ ]
832 semideosque canes et sistra iubentia luctus [ ]
833 et, quem tu plangens hominem testaris, Osirim: [ ]
834 tu nostros, Aegypte, tenes in pulvere manes. [ ]
835 tu quoque, cum saevo dederis iam templa tyranno, [ ]
836 nondum Pompei cineres, o Roma, petisti; [1]?
837 exul adhuc iacet umbra ducis. si saecula prima [ ]
838 victoris timuere minas, nunc excipe saltem [ ]
839 ossa tui Magni, si nondum subruta fluctu [ ]?
840 invisa tellure sedent. quis busta timebit? [2]
841 quis sacris dignam movisse verebitur umbram? [ ]
842 imperet hoc nobis utinam scelus et velit uti [1]
843 nostro Roma sinu: satis o nimiumque beatus, [1]?
844 si mihi contingat manes transferre revulsos [ ]
845 Ausoniam, si tale ducis violare sepulchrum. [2]
846 forsitan aut sulco sterili cum poscere finem [ ]
847 a superis aut Roma volet feralibus austris [ ]
848 ignibus aut nimiis aut terrae tecta moventi, [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 20:+++
849 consilio iussuque deum transibis in urbem, [ ]
850 Magne, tuam, summusque feret tua busta sacerdos. [ ]
851 nam quis ad exustam Cancro torrente Syenen [ ]
852 ibit et imbrifera siccas sub Pliade Thebas [ ]
853 spectator Nili, quis rubri stagna profundi [ ]
854 aut Arabum portus mercis mutator eoae, [ ]
855 Magne, petet, quem non tumuli venerabile saxum [ ]
856 et cinis in summis forsan turbatus harenis [ ]
857 avertet manesque tuos placare iubebit [ ]
858 et Casio praeferre Iovi? nil ista nocebunt [ ]?
859 famae busta tuae: templis auroque sepultus [ ]
860 vilior umbra fores; nunc es pro numine summo [ ]
861 hoc tumulo, Fortuna, iacens: augustius aris [ ]
862 victoris Libyco pulsatur in aequore saxum. [ ]
863 Tarpeis qui saepe deis sua tura negarunt, [ ]
864 inclusum Tusco venerantur caespite fulmen. [ ]
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen, 8. bog (Budé) 24:00
865 proderit hoc olim, quod non mansura futuris [2]
866 ardua marmoreo surrexit pondere moles. [ ]
867 pulveris exigui sparget non longa vetustas [ ]
868 congeriem, bustumque cadet, mortisque peribunt [ ]
869 argumenta tuae. veniet felicior aetas, [ ]
870 qua sit nulla fides saxum monstrantibus illud, [ ]
871 atque erit Aegyptus populis fortasse nepotum [ ]
872 tam mendax Magni tumulo, quam Creta Tonantis. [ ]
_____________________________________________________________________________..
risultati [ ] della versificazione© >>>
Scarica file Word? (> Courier 10) o file PDF è possibile
Prossimo file n. 272
Marcus Annaeus Lucanus: Borgerkrigen 9,1-293 [Bellum civile]
Ritorna a INDEX o (Nuova!) HOME PAGE 2O23 LatinaLectio!
Rhythmus perfectus [polisillabi naturâli y normáles], paucis versibus exceptis
Analyse 2
8. bog.
684 suffixum caput est, quo numquam bella iubente [ ]
8. bog.
659 vivis adhuc, coniunx, et iam Cornelia non est [ ]
8. bog.
647 pendat et ante meum videat caput. haut ego culpa [ ]
775 ad quas, Magne, tuum referat caput.’ haec ubi fatus, [ ]
842 imperet hoc nobis utinam scelus et velit uti [1]
8. bog.
697 pyramides claudant insignaque Mausolea, [ ]
Data og analyse 2 og 3 og 4 “Romersk fod på daktylisk vers”
(Piede romano sui dattili). Indhold i overbliksbillede